ВИЯВЛЕННЯ ОБ’ЄКТИВНИХ ОЗНАК УСПІШНОСТІ ПРОФЕСІЙНОЇ САМОРЕАЛІЗАЦІЇ В РІЗНИХ ГРУПАХ ОБДАРОВАНОЇ МОЛОДІ
DOI:
https://doi.org/10.32782/2787-5137-2025-2-8Ключові слова:
молодь, успішність, професійна самореалізація, особистісна самореалізація, коучингАнотація
Вступ. Роботу присвячено актуальній темі виявлення об’єктивних ознак успішності професійної самореалізації обдарованої молоді. На успіх самореалізації суттєво впливають здатність ефективно досягати поставлених цілей, уміння планувати та реалізовувати власну кар’єру.Метою роботи було визначення особливості виявлення об’єктивних ознак успішності професійної самореалізації в різних групах обдарованої молоді (n = 547).Наукова новизна. У статті зазначається, що серед об’єктивних ознаи успішності професійної самореалізації у молоді різних спеціальностей – унікальні та спільні компоненти, які визначають рівень реалізації їхніх особистісних і професійних ресурсів. Так, для фахівців соціономічних професій важливими ознаками є рівень комунікативних навичок, здатність до міжособистісного та міжгрупового взаєморозуміння, здатність до співпраці, лідерські якості, здатність до співпереживання та громадської активності; для економістів важливими є підприємливість, здатність до стратегічного мислення, планування, фінансова грамотність, наявність успішних підприємницьких проєктів, здатність управляти ресурсами; для ІТ-спеціалістів – інноваційність і технічна компетентність, аналітичне мислення; для представників творчих спеціальностей – оригінальність, здатність до самовираження й участь у творчих конкурсах.Висновки. Виклики сучасного життя, як-от воєнні конфлікти, пандемії, соціальні кризи, суттєво впливають на ціннісні орієнтири та критерії об’єктивної успішності в різних групах обдарованої молоді. На зміну матеріального благополуччя та соціального статусу орієнтири спрямовуються на резильєнтність, цілеспрямованість, відповідальність, уміння адаптуватися до нових умов. Визначення об’єктивних ознак успішної професійної самореалізації у різних групах обдарованої молоді, зокрема, соціономічних, економічних, технічних та творчих напрямів, є важливим для розвитку індивідуальних і групових психологічних інтервенцій. Встановлено, що коучинг є одним з інструментів розвитку та підтримки обдарованої молоді, який допомагає формуванню внутрішніх ресурсів і психологічної стійкості в умовах війни.
Посилання
Буркова Л. В., Сагалакова А. Б., Соколовська Н. Б. Пошук формули успішності у житті: соціологічне дослідження пріоритетів успішності. Освіта та розвиток обдарованої особистості. 2013. № 8–9 (15–16). URL: https://lib.iitta.gov.ua/id/eprint/10321/1/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BE%D 0%B2%D0%B0.pdf.
Зеленін В. В. Психологічні аспекти саморозвитку та самореалізації викладачів у системі вищої освіти в країнах Європи через коучинг. Вчені записки ТНУ імені В. І. Вернадського. Серія: Психологія. 2023. Том 35 (74). № 2. С. 72–80. https://doi.org/10.32782/2709-3093/2024.2/13.
Лозовецька Т. Роль саморегуляції в формуванні успішної кар’єри: психологічні стратегії та внутрішні механізмів. Духовність особистості: методологія, теорія і практика. 2024. Вип. 1 (108). С. 85–98. https://doi.org/10.33216/2220-6310/2024-108-1-85-98.
Ніколаєв Л. О., Войтенко О. В. Асертивність як особистісний ресурс дорослого в умовах соціальної кризи. Habitus, 2024. № 59. С. 166–171. https://doi.org/10.32782/2663-5208.2024.59.28.
Трофаїла Н. Д. Коуч-тренінг як технологія професійного та особистісного розвитку. Перспективи та інновації. 2025. № 3 (49). С. 930–936. https://doi.org/10.52058/2786-4952-2025-3(49)-930-936.
Akimova O., Sapogov M., Koval M. Value determination of personal self-fulfillment of gifted youth students at a teaching university. Pedeutology. 2023. Vol. 1. P. 27–35. https://doi.org/10.31652/3041-1203-2023(1)- 27-35.
Alexopoulou A., Batsou A., Drigas A. Resilience and Academic Underachievement in Gifted Students: Causes, Consequences and Strategic Methods of Prevention and Intervention. International Journal of Online & Biomedical Engineering. 2019. Vol. 15 (14). https://doi.org/10.3991/ijoe.v15i14.11251.
Anglim J., Horwood S., Smillie L. D., Marrero R. J., Wood J. K. Predicting psychological and subjective well-being from personality: A meta-analysis. Psychological bulletin. 2020. Vol. 146 (4). P. 279–323. https://doi.org/10.1037/bul0000226.
Bedan V., Brynza I., Budiianskyi M., Vasylenko I., Vodolazska O., Ulianova T. Motivative Factors of Professional Self-Realization of the Person. BRAIN. Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience. 2021. Vol. 12 (2). P. 18–37. https://doi.org/10.18662/brain/12.2/189.
Gadatsch A. IT support for process management. In Business process management (pp. [insert page range if available]). Springer, Wiesbaden. 2023. https://doi.org/10.1007/978-3-658-41584-6_6.
Godara M., Everaert J., Sanchez-Lopez A., Joormann J., De Raedt R. Interplay between uncertainty intolerance, emotion regulation, cognitive flexibility, and psychopathology during the COVID-19 pandemic: a multi-wave study. Scientific reports. 2023. Vol. 13 (1). P. 9854. https://doi.org/10.1038/s41598-023-36211-3.
Grant A.M., Hartley M. Developing the leader as coach: Insights, strategies and tips for embedding coaching skills in the workplace. Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice. 2019. Vol. 12 (1). P. 72–84. https://doi.org/10.1080/17521882.2018.1530118.
Greif S., Berg S. Coaching research project: Systematic review and meta-analysis of coaching effectiveness. Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice. 2020. Vol. 13 (2). P. 113–131. https://doi.org/10.1080/17521882.2020.1712630.
Hryshchenko M., Zelenin V. Self-Realization Strategies and Their Impact on Mental Health in the Context of Professional Development. Salud, Ciencia Y Tecnología – Serie De Conferencias. 2025. Vol. 4. P. 688. https://doi.org/10.56294/sctconf2025688.
Kauffman C., Bachkirova T. Coaching supervision: A global view. Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice. 2020. Vol. 13 (1). P. 16–30. https://doi.org/10.1080/17521882.2019. 1707243.
Khanetska T. Career calling – A new concept in psychology. Scientific Perspectives. 2024. Vol. 3 (45). P. 1307–1318. https://doi.org/10.52058/2708-7530-2024-3(45)-1307-1318.
Kozlovskiy Y., Iievliev O., Mykytyuk O., Tiurina T., Say D. Características da formação da competência pedagógica de um professor universitário nos principais países do mundo. Revista Tempos E Espaços Em Educação. 2022. Vol. 15 (34). P. e17033. https://doi.org/10.20952/revtee.v15i34.17033.
Kulichenko A., Boichenko M. Origins of medical education on the territory of modern Ukraine. AD Alta. 2021. Vol. 11 (1). P. 157–161. https://doi.org/10.33543/1101157161.
Lass-Hennemann J., Sopp M.R., Ruf N., Equit M., Schäfer S.K., Wirth B.E., Michael T. Generation climate crisis, COVID-19, and Russia-Ukraine-War: global crises and mental health in adolescents. European child & adolescent psychiatry. 2024. Vol. 33 (7). P. 2203–2216. https://doi.org/10.1007/s00787-023-02300-x.
Mo F., Desmet O.A., Olenchak F.R. Identifying Gifted Potential Through Positive Psychology Content. Education Sciences. 2024. Vol. 14 (10). P. 1137. https://doi.org/10.3390/educsci14101137.
Neihart M. The social and emotional development of gifted children: What do we know? Routledge : London, UK. 2021.
Peters J., Carr C. Exploring the relationship between coaching and mental health in young adults. Coaching: An International Journal of Theory, Research and Practice. 2019. Vol. 12 (2). P. 110–123. https://doi.org/10.1080/17521882.2019.1632081.
Raoof K., Shokri O., Fathabadi J., Panagh L. Unpacking the underachievement of gifted students: A systematic review of internal and external factors. Heliyon. 2024. Vol. 17 (10). P. e36908. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e36908.
Ryff C.D., Kim E.S. Extending research linking purpose in life to health: The challenges of inequality, the potential of intersectionality. Psychosomatic Medicine. 2021. Vol. 83 (4). P. 388–394. https://doi.org/10.1097/PSY.0000000000000960.
Schork S., Schmitt F-J., Langemeyer I. Identification of Motivated and Creative Highly Gifted People: Development of the CMAC-Test. 2023. https://doi.org/10.5281/zenodo.7368887.
Seliverst M., Turenko R. Professional self-efficiency and subjective success of managers at different levels. Вісник Харківського національного університету імені В. Н. Каразіна. Серія «Психологія». 2024. Том 76. С. 78–82. https://doi.org/10.26565/2225-7756-2024-76-11.
Zelenin V. Coaching approaches in the practice of music performance. Multidisciplinary Reviews. 2024. Vol. 7. P. е2024spe046. https://doi.org/10.31893/multirev.2024spe046.
Zelenin V. Coaching in the Development of Leadership Qualities of Heads of Ukrainian Business Organizations in the Conditions of War. Journal of Law and Sustainable Development. 2023. Vol. 11 (3). P. e817. https://doi.org/10.55908/sdgs.v11i3.817.
Zelenin V. Psychological aspects of teachers’ self-development and professional self-realization in Ukrainian higher education through coaching. Novitas-ROYAL (Research on Youth and Language). 2025. Vol. 19 (1). P. 194–214. https://doi.org/10.5281/zenodo.15227951.
##submission.downloads##
Опубліковано
Номер
Розділ
Ліцензія

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.






